Trong truyền thống của Hội Thánh Công giáo, Năm Thánh là thời gian ân sủng, thời khắc đặc biệt để quay trở về với Thiên Chúa, với chính mình, và với tha nhân. Đó là một thời điểm vừa thiêng liêng vừa có chiều kích hiện sinh sâu sắc. Trong năm ấy, Giáo hội mời gọi mọi người bước vào con đường hoán cải, canh tân, tha thứ và lòng thương xót. Nhưng để hiểu sâu hơn ý nghĩa Năm Thánh, ta cần một nền tảng suy tư triết học.

Tình yêu đích thực không phải là nơi tôi tìm mình trong người khác, mà là nơi tôi đánh mất mình để người khác được sống như Đức Kitô trên thập giá. Và chỉ khi đó, tình yêu không còn là “ảo tưởng của bản năng”, mà là mầu nhiệm của sự sống.

Tri thức mà không đạo đức có thể trở thành cạm bẫy, còn đạo đức mà không tri thức có thể trở thành lực cản. Nhưng khi cả hai gặp nhau trong một đời sống kết hợp giữa lý trí và lương tâm, con người không chỉ trở nên “thành công” mà còn “thành nhân”.

Ngày nay, con người muốn kiểm chứng mọi sự, nhưng có những chân lý chỉ ai khiêm nhường tin nhận, thì mới được ban ơn để hiểu. Đức tin không phải là mù quáng, nhưng cũng không phải là kiêu căng đòi Thiên Chúa "giải thích mọi sự" cho mình., nhưng hãy tin với sự khiêm nhường, yêu mến và lắng nghe, rồi chúng ta sẽ hiểu điều mà lý trí tự nó không thể chạm tới.

Henri Bergson không phê phán tôn giáo đóng để phá bỏ tôn giáo, nhưng để kêu gọi nó mở ra với nguồn gốc đích thực của mình, là Sự Sống Thần Linh. Trong nghĩa này, người Kitô hữu được mời gọi trở nên những hiện thân của tôn giáo mở. Nghĩa là không sống vì nỗi sợ, mà vì lòng mến, không đóng khung trong luật lệ, mà vươn tới tha nhân bằng tình yêu, và không giữ đạo như nghĩa vụ, nhưng sống đạo như một sự sáng tạo thánh thiêng.

Chúng ta không thể thấu hiểu Mầu Nhiệm Chúa Ba Ngôi bằng lý trí thuần túy, nhưng triết học giúp ta chạm đến phần nào ánh sáng của mầu nhiệm. Và điều lớn lao nhất là: Chúa Ba Ngôi không chỉ là một Mầu Nhiệm phải tin, mà còn là một Mầu Nhiệm để sống. Khi chúng ta sống yêu thương, tha thứ, hiệp thông, và tự hiến là ta đang sống trong Chúa Ba Ngôi.

Triết học hiện sinh Kitô giáo soi sáng rằng chính trong sự đối diện chân thật này, con người được dẫn vào một hiện hữu cứu độ, nơi Thiên Chúa trở thành mục tiêu duy nhất của ước muốn mà người Đan sĩ suốt cuộc đời theo đuổi là: “Không lấy gì làm hơn tình yêu Chúa Kitô”.

Trải qua hàng ngàn năm, tư tưởng về vô vi của Lão Tử không những không bị mai một nhưng lại càng được tìm hiểu, đào sâu, nhất là khi người ta không chỉ tìm thấy nó trong Đạo Đức Kinh, nhưng còn tìm thấy nét tương đồng của nó trong tư tưởng các các triết lí, các tôn giáo khác, trong đó có cả linh đạo Kitô giáo, mà đời sống đan tu là một ví dụ điển hình.

Trong tác phẩm "Những Bức Thư Đạo Đức" gửi cho người bạn thân thiết Lucilius, Seneca đã dành nhiều trang viết sâu sắc và xoáy sâu vào khái niệm về sự bản lĩnh - một đức tính then chốt không chỉ giúp con người vượt qua mọi gian khổ mà còn hướng dẫn họ tới một cuộc sống đạo đức và đầy ý nghĩa.

Nếu con người bị lệ thuộc thì tôn giáo có làm cho con người thăng tiến và tự do, hay làm cho con người bị vong thân?